فوايد چاي سبز
تحقيقات نشان ميدهد که مصرف چاي سبز و چاي سياه ميتواند سالهاي زندگي بعد از حملههاي قلبي را افزايش دهد
چاي يکي از پرمصرفترين نوشيدنيها در جهان است که پس از آب مقام دوم را در ميان انواع نوشيدنيها داراست. چاي سياه، چاي سبز و اوولنگ از جمله محصولاتي است که از برگهاي گياه چاي بهدست ميآيد .
مبدأ و منشأ چاي سبز مشخص نيست اما نخستين بار حدود هزار سال پيش چينيها براي محافظت از آب مصرفي خود در برابر آلودگيهاي ميکروبي آن را ميجوشاندند و براي طعم دادن به اين آب جوشيده از برگهاي سبز چاي استفاده ميکردند. بعدها، خاصيت شفادهندگي اين آب به چاي موجود در آن نسبت داده شد.
تحقيقات نشان ميدهد که مصرف چاي سبز و چاي سياه ميتواند سالهاي زندگي بعد از حملههاي قلبي را افزايش دهد
چاي يکي از پرمصرفترين نوشيدنيها در جهان است که پس از آب مقام دوم را در ميان انواع نوشيدنيها داراست. چاي سياه، چاي سبز و اوولنگ از جمله محصولاتي است که از برگهاي گياه چاي بهدست ميآيد .
مبدأ و منشأ چاي سبز مشخص نيست اما نخستين بار حدود هزار سال پيش چينيها براي محافظت از آب مصرفي خود در برابر آلودگيهاي ميکروبي آن را ميجوشاندند و براي طعم دادن به اين آب جوشيده از برگهاي سبز چاي استفاده ميکردند. بعدها، خاصيت شفادهندگي اين آب به چاي موجود در آن نسبت داده شد.
اولين يادداشتها درباره خواص دارويي چاي سبز در سال 1211 ميلادي و توسط چينيها نوشته شد که اعتقاد داشتند نوشيدن چاي براي سلامت مفيد است. در قرن 16 ميلادي وقتي اروپاييها براي نخستين بار با چاي سبز مواجه شدند، از آن به عنوان يک نوشيدني دارويي نام بردند که براي فرونشاندن تب، سردرد، درد معده و درد مفاصل استفاده ميشد.
البته خيلي قبل از آن نيز چاي سبز به عنوان يک نوشيدني نيروبخش و مقوي در نزد ملوانان و دريانوردان غربي از جايگاه ويژهاي برخوردار بود. کما اينکه امروزه هم اخبار زيادي از خواص تازه کشف شده چاي سبز ميشنويم.
کارشناسان در مورد مراحل توليد و خواص درماني چاي سبز ميگويند: چاي سبز از بخار دادن برگهاي تازه گياه چاي در حرارتهاي بالا توليد ميشود که به موجب آن آنزيمهاي اکسيد کننده موجود در اين برگها غيرفعال شده در حالي که محتوي پلي فنلي آنها دست نخورده و سالم باقي ميماند.
پلي فنلهاي موجود در چاي سبز عمدتاً با نام فلاونولها و کاتشينها شناخته ميشوند که 30 تا 40 درصد از مواد جامد استخراج شده از برگهاي چاي سبز خشک را تشکيل ميدهند و مطالعات انجام شده بر روي حيوانات و همچنين انسانها نشان داده است که اين ترکيبات بهطور قابل ملاحظهاي داراي خواص آنتياکسيداني، ضدسرطاني، ضد التهابي و ضد باکتريايي هستند.
به عقيده کارشناسان چاي سياه در طي فرايند توليد بسياري از موادي که در سلامتي انسان نقش دارد را از دست ميدهد و اين در حالي است که چاي سبز 6 برابر چاي سياه خواص آنتياکسيداني دارد.
افسانههاي قديمي و سنتي ژاپنيها که با چاي سبز مرتبط است، دانشمندان را بر آن داشت تا در مورد اثرات آن بر روي بدن انسان تحقيق کنند. محققان ژاپني معتقدند که زنان بايد در دوران بارداري چاي سبز بنوشند زيرا حاوي مقادير قابل توجهي عنصر «روي» است که در دوران بارداري بسيار لازم و ضروري ميباشد.
تحقيقات اخير همچنين نشان داد که نوشيدن چاي سبز علاوه بر کاهش ابتلا به بيماريهاي قلبي و عروقي در کاهش خطر ابتلا به انواع سرطانها، تنظيم قند خون، کاهش فشار خون، افزايش قدرت سيستم عصبي، تسهيل در کاهش وزن بدن، کمک به جلوگيري از زخم معده، کند کردن روند پيري، مقابله با ويروس سرماخوردگي و آنفلوآنزا و حتي درمان بيماريهاي لثه و جلوگيري از اختلالات تنفسي نيز مؤثر است. همچنين اين نوشيدني دارويي قادر است پوست بدن را از صدمات کوتاهمدت و درازمدت اشعة خورشيد در امان نگه دارد.
خواص ضد سرطاني چاي سبز:
مطالعات انجام شده بر روي حيوانات آزمايشگاهي اثرات ضدسرطاني پلي فنلهاي موجود در چاي سبز را اثبات کرد. در اين مطالعات فلاونها، فلاونولها، ايزوفلاونها و کاتشينها از جمله پليفنلهايي بودند که به خاطر داشتن خواص ضد سرطاني مورد مطالعه قرار گرفتهاند. خواص ضد سرطاني و ضد جهشزايي چاي سبز براي اولين بار در سال 1998 روشن شد و از آن به بعد بسياري از مطالعات آزمايشگاهي و اپيدميولوژيک در ارتباط با آن انجام شد.
در موشها اين موضوع به اثبات رسيد که مصرف چاي سبز بهصورت نوشيدني و يا مصرف پلي فنلهاي حاصل از آن ميتواند بدن را در برابر مواد شيميايي سرطانزا و همچنين اشعه فرابنفش محافظت کند. همچنين نتايج مطالعات اخير نشان داد که عصاره استخراج شده از چاي سبز ميتواند عليه عوامل شيميايي ديگري که قادرند در ساير مدلهاي حيواني سرطان ريه، معده، مري، اثني عشر، پانکراس، کبد، سينه و کولون ايجاد کنند، خواص محافظت کنندگي از خود نشان دهد.
بسياري از اثرات ضد سرطاني چاي سبز به دليل وجود ترکيبي موسوم به اي.جي.سي.جي در آن است که عمدهترين ترکيب پلي فنلي چاي سبز بهشمار ميرود و يک فنجان از اين چاي حاوي 200 ميليگرم از اين نوع ترکيب ضد سرطاني است.
همچنين مصرف مکرر چاي سبز منجر به افزايش سطح اي.جي.سي.جي در ارگانهاي مختلف بدن ميشود که اين مورد ميتواند از بروز سرطانهاي متعدد در قسمتهاي مختلف بدن جلوگيري کند.
پژوهشهاي انجام شده بر روي موشها همچنين نشان داد که عصاره چاي سبز، پلي فنلهاي چاي سبز و بهخصوص اي.جي.سي.جي از مرحله شروع تومورهاي پوستي جلوگيري ميکند. از سوي ديگر نتايج تحقيقات اخير حاکي از آن است که نوشيدن چاي سبز سرعت بهبود بيماران سرطاني را بعد از روشهاي متداول درمان مثل اشعه و يا شيميدرماني افزايش ميدهد.
يکي ديگر از انواع سرطانها که به نظر ميرسد مصرف چاي حالات متفاوتي در آن ايجاد خواهد کرد، سرطان معده است. بر اساس مطالعات انجام شده مرداني که در روز 7 فنجان و يا بيشتر چاي سبز مصرف ميکنند، احتمال ابتلاي آنها به سرطان معده 31 کمتر از ساير افراد خواهد بود. از سوي ديگر مطالعات دانشمندان ژاپني در اين زمينه حاکي از آن است که چاي سبز پس از مصرف در سلولهاي معده تجمع يافته و بدين ترتيب موجب افزايش غلظت عوامل جلوگيري کننده از رشد سلولها شده و به دنبال آن مرگ سلولي در سلولهاي سرطاني معده را سبب خواهد شد.
در مورد نقش چاي سبز در پيشگيري از سرطان ريه نيز تاکنون مطالعات زيادي انجام شده است. محققان ژاپني در مطالعات خود دريافتند که کاتشين موجود در چاي سبز از رشد سلولهاي پيشسرطاني در ريه جلوگيري ميکند .مطالعات آنان همچنين نشان داد که چاي سبز اثرات سيگار کشيدن را کاهش ميدهد.
استفاده از اين نوع نوشيدني در پيشگيري از سرطان تخمدان نيز مؤثر است. پژوهشها نشان داد که چاي سبز اثرات مواد شيميايي پيشگيري کننده از سرطان تخمدان را افزايش ميدهد.
همچنين مصرف اين نوشيدني و يا تئانين که يک آمينواسيد پيدا شده در برگهاي چاي سبز است، يک اثر سينرژيستي با داروي آدريامايسين در کاهش اندازه تومورها دارد. اين در حالي است که آدريامايسين بهتنهايي در کاهش اندازه تومورها مؤثر نيست. محققان ميگويند تئانين قادر است غلظت اين دارو را در بافت توموري به 3 برابر افزايش دهد در حالي که غلظت آن در ساير بافتهاي سالم کاهش مييابد.
يافتههاي اخير همچنين نشان داد که چاي سبز ميتواند در درمان سرطان خون نيز مؤثر باشد. دانشمندان ميگويند کاتشينهاي موجود در چاي سبز در جلوگيري از تکثير سلولهاي سرطاني خون موش و انسان نقش دارد.
خواص ضد سرطاني و ضد جهشزايي چاي سبز سبب شد تا امروزه بسياري از غذاها، نوشابهها و لوازم آرايشي و بهداشتي با عصاره اين گياه غني شوند و اين عصاره به عنوان يک مکمل به آنها اضافه شود. بسياري از کارشناسان بر اين عقيدهاند که چاي سبز قادر است در اکثر اين محصولات و البته نه در همه آنها ويژگي پيشگيري از سرطان را نشان دهد.
معجزههاي ديگر چاي سبز:
تحقيقات انجام شده نشان داد که مصرف چاي سبز و چاي سياه ميتواند سالهاي زندگي بعد از حملههاي قلبي را افزايش دهد. در يک تحقيق انجام شده روي 1900 زن و مردي که از حملههاي قلبي نجات يافته بودند معلوم شد که طرفداران مصرف چاي که به ميزان 19 فنجان يا بيشتر چاي سبز در هفته مصرف ميکردند، احتمال مرگ آنها در بيشتر از 4-3 سال آينده در مقايسه با افرادي که چاي مصرف نکردند به ميزان 44 کاهش يافت.
از سوي ديگر تحقيقات انجام شده در ژاپن، چين و آمريکا نشان ميدهد که چاي سبز از راههاي گوناگوني ميتواند به کاهش بيماريهاي قلبي کمک کند و کاتشينهاي موجود در آن ويژگي کاهش کلسترول خون از خود نشان ميدهد.
همچنين چاي سبز چسبندگي پلاکتهاي خوني را کاهش داده و در نتيجه در جلوگيري از تشکيل لختههاي خوني مؤثر است. در مورد تأثير اين نوشيدني در کنترل فشار خون و سطح قند خون نيز تاکنون تحقيقات زيادي انجام شده که همگي حاکي از اثرات مثبت چاي سبز در کنترل اين موارد است.
همچنين پژوهشها نشان داد که عصاره برگ چاي سبز از رشد باکتريهاي گوناگوني که موجب بيماري اسهال ميشوند جلوگيري ميکند و تقريباً تمام نمونههاي چاي تست شده اثر آنتي باکتريايي خود را عليه استافيلوکوکوس اورئوس، استرپتوکوکوس اپيدرميديس، ويبريو کلرا، ويبريو پاراهموليتيکوس، کمپيلو باکتر ججوناي و پلژيوموناس شيگلوئيدس نشان دادهاند.
جالب اينکه غلظتهاي بالاي کاتشين هيچ اثر منفي بر روي بيفيدوباسيلوسها که براي عملکرد رودهاي بسيار مهم هستند، ندارد. از سوي ديگر يافتههاي اخير در اين زمينه نشان داد که کاتشينهاي موجود در چاي سبز عوامل استريل کننده بسيار قوي هستند که ميتوانند از مسموميتهاي غذايي جلوگيري کنند.
نقش چاي سبز در کاهش وزن:
گفته ميشود افرادي که چاي سبز مينوشند در طي روز بيشتر از 70 کالري ميسوزانند و اعتقاد بر اين است که افزايش سوخت و ساز آنتي اکسيدانها موجب اين تفاوتها ميشود که کافئين هم يکي از آنها است. همچنين ترکيب کافئين و اي.جي.سي.جي ميتواند سرعت سوخت و ساز را به ميزان 4 درصد افزايش دهد.
در يکي از داروهاي جديد که اخيراً به عنوان داروي کاهنده وزن مورد توجه قرار گرفته است، عصاره چاي سبز به عنوان يکي از 9 ترکيب مهم فرمولاسيون آن ميباشد که کاهش اشتها را از طريق کاهش هورموني به نام لپتين انجام ميدهد
چاي سبز در کنار اثراتي که روي هورمون لپتين دارد موجب افزايش سطح هورمون نورآدرنالين نيز ميشود. نورآدرنالين چربي سفيد که در اطراف رانها، کمر و ... وجود دارد را ميسوزاند و در واقع بدن از اين راه کالري بيشتري مصرف ميکند و بدين ترتيب مصرف کنندگان چاي سبز 43-35 درصد انرژي بيشتري ميسوزانند.